Czy Twoje rachunki za energię nieustannie rosną, napawając Cię frustracją i poczuciem bezsilności? Fotowoltaika oferuje rozwiązanie, które nie tylko obniża koszty, ale również przyczynia się do ochrony środowiska. Jednak przed podjęciem decyzji warto zrozumieć, jakie korzyści, wyzwania i możliwości wiążą się z jej wdrożeniem. Zapraszamy do odkrycia, jak fotowoltaika może zmienić oblicze Twojej wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni, zapewniając trwałe i ekologiczne źródło energii.
Nowości w fotowoltaice dla spółdzielni mieszkaniowych
W kontekście ciągle rosnących rachunków za prąd spółdzielnie mieszkaniowe i wspólnoty szukają innowacyjnych sposobów na ich redukcję. Fotowoltaika na dachach budynków wielorodzinnych, choć już znana z obniżania kosztów eksploatacyjnych poprzez zasilanie wspólnych obszarów takich jak oświetlenie czy systemy wentylacji, do tej pory oferowała ograniczone możliwości bezpośredniego wpływu na rachunki indywidualnych mieszkańców.
Zmieniając tę dynamikę, nowelizacja ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii (OZE), która weszła w życie 1 kwietnia 2022, wprowadza pojęcie prosumenta zbiorowego. Dzięki tej zmianie mieszkańcy budynków wielorodzinnych mogą teraz aktywnie uczestniczyć w produkcji energii fotowoltaicznej, co otwiera drzwi do znaczącego zmniejszenia ich indywidualnych rachunków za prąd.
Nowe ścieżki wykorzystania fotowoltaiki w budynkach wielorodzinnych
Obecnie rozważane są dwie główne strategie wdrażania fotowoltaiki w kontekście budynków wielorodzinnych:
- Produkcja energetyczna na potrzeby wspólnoty: Ta opcja zakłada wykorzystanie wyprodukowanej energii wyłącznie na cele wspólne, takie jak oświetlenie korytarzy czy działanie systemów wentylacyjnych. Wspólnoty i spółdzielnie działają wówczas w modelu net-billingu, co pozwala na rozliczanie nadwyżek energii. Jest to rozwiązanie skierowane do tych, którzy chcą działać jako prosument indywidualny, nie dzieląc energii z mieszkańcami.
- Generowanie energii dla wspólnoty i mieszkańców: Model ten umożliwia nie tylko pokrycie wspólnych potrzeb związanych z utrzymaniem budynku, ale także rozdzielenie nadwyżek produkowanej energii między indywidualne rachunki mieszkańców. To podejście wpisuje się w definicję prosumenta zbiorowego i wymaga bardziej złożonej organizacji.
Zrozumienie statusu prosumenta zbiorowego
Prosument zbiorowy, zgodnie z nową definicją, to grupa użytkowników końcowych (np. mieszkańcy jednego budynku), którzy na własne potrzeby wytwarzają energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii, korzystając z mikroinstalacji o mocy do 50 kW, przyłączonej do sieci dystrybucyjnej. Kluczowe jest, aby taka działalność nie była traktowana jako główny przedmiot działalności gospodarczej.
Współpraca w ramach prosumenta zbiorowego wymaga precyzyjnego określenia kilku aspektów:
- Proporcjonalne udziały w produkcji energii i mikroinstalacji.
- Prawny tytuł do mikroinstalacji, co oznacza jasne ustalenie własności i zarządzania instalacją.
- Wyznaczenie reprezentanta grupy prosumentów, który będzie pełnił rolę mediatora między uczestnikami a operatorami sieci dystrybucyjnych.
Jakie są korzyści?
Mniejsze koszty energetyczne
Jednym z kluczowych aspektów, który warto rozważyć przy wdrażaniu fotowoltaiki w obrębie wspólnot i spółdzielni, jest korzyść płynąca z efektywności skali. Instalacja jednej, większej instalacji fotowoltaicznej okazuje się być znacznie bardziej opłacalna niż montaż wielu mniejszych systemów. Większa moc zainstalowana oznacza niższe koszty zakupu i instalacji fotowoltaiki na jednostkę mocy (1 kW), co bezpośrednio przekłada się na skrócenie czasu zwrotu z inwestycji.
Przykłady z Europy i Polski
Na przestrzeni lat, europejskie metropolie takie jak Berlin zaczęły dostrzegać potencjał fotowoltaiki na dachach budynków wielorodzinnych. W Berlinie, od 2021 roku, obowiązują przepisy nakładające obowiązek instalacji paneli PV na dachach nowo budowanych oraz remontowanych obiektów. Podobne tendencje zaczynają być widoczne również w Polsce, gdzie coraz więcej miast decyduje się na inwestycje w odnawialne źródła energii. Dobrym przykładem jest elektrownia fotowoltaiczna we Wrocławiu, należąca do jednej z największych spółdzielczych inicjatyw w Polsce, która pozwoliła obniżyć roczne koszty energii z 425 tys. zł do 120 tys. zł.
Zwrot z inwestycji
Aspekt zwrotu z inwestycji stanowi jedno z najważniejszych kryteriów oceny opłacalności projektu fotowoltaicznego dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych. Chociaż czas zwrotu może różnić się w zależności od szeregu czynników, takich jak skala projektu czy lokalne warunki nasłonecznienia, obserwuje się tendencję do szybkiego zwrotu kosztów inwestycji. Jest to szczególnie istotne w kontekście rosnących cen za energię elektryczną.
Dostępne dofinansowania
Rozwijanie zrównoważonej energii w budynkach wielorodzinnych staje się coraz bardziej dostępne dzięki różnorodnym programom dofinansowań, które wspierają inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE). Dzięki tym inicjatywom, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie, a nawet indywidualni właściciele mogą znacząco obniżyć koszty wdrożenia nowoczesnych technologii, takich jak instalacje fotowoltaiczne. Poniżej przedstawiamy przewodnik po wybranych programach finansowania dostępnych na terenie Polski, które mogą znacząco przyczynić się do poprawy efektywności energetycznej i obniżenia rachunków za energię.
Grant OZE od Banku Gospodarstwa Krajowego
Od początku lutego 2023 roku, szerokie spektrum beneficjentów, w tym wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie oraz osoby prywatne, może skorzystać z Grantu na OZE udzielanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Program ten oferuje dofinansowanie do 50% wartości netto instalacji fotowoltaicznych lub innych odnawialnych źródeł energii na dachach budynków wielorodzinnych. Dotacja obejmuje zarówno nowe projekty, jak i rozbudowę istniejących systemów o co najmniej 25% ich mocy. Dzięki grantowi możliwe jest refinansowanie znacznej części nakładów inwestycyjnych, co sprzyja rozwojowi zielonej energii.
Premia termomodernizacyjna z BNP Paribas Bank Polska S.A.
Program premii termomodernizacyjnej, oferowany przez BNP Paribas Bank Polska S.A., jest skierowany do zarządców i właścicieli budynków mieszkalnych zbiorowego zamieszkania. Jego celem jest wspieranie działań termomodernizacyjnych, w tym również instalacji fotowoltaicznych. Kluczowym warunkiem ubiegania się o wsparcie jest zaciągnięcie kredytu na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, przy czym kredyt musi pokrywać co najmniej 50% wartości projektu. Premia termomodernizacyjna wynosi 31% wartości zaciągniętego kredytu, a program oferuje także dodatkowe wsparcie dla budynków wykonanych w technologii wielkiej płyty – grant termomodernizacyjny, który zwiększa dofinansowanie o dodatkowe 10% wartości inwestycji.
Programy regionalne Banku Gospodarstwa Krajowego
Dodatkowo, Bank Gospodarstwa Krajowego proponuje szereg programów regionalnych skierowanych na wsparcie termomodernizacji, które mogą okazać się atrakcyjne dla wspólnot mieszkaniowych znajdujących się w różnych częściach Polski. Programy te dostępne są dla mieszkańców województw takich jak podlaskie, dolnośląskie, wielkopolskie, łódzkie oraz małopolskie i oferują specjalnie skonstruowane pożyczki termomodernizacyjne. Każdy z tych programów charakteryzuje się unikalnymi warunkami oraz korzyściami, które warto szczegółowo przeanalizować przed podjęciem decyzji o aplikowaniu.
Podsumowanie
Przemiany w sektorze fotowoltaicznym w obrębie wspólnot mieszkaniowych oraz spółdzielni są znaczące, przekształcając nie tylko metodę zarządzania zasobami energetycznymi, ale również promując ich aktywne uczestnictwo na rynku energii. Dzięki zmianom w prawie dotyczącym Odnawialnych Źródeł Energii mieszkańcy mają teraz możliwość bezpośredniego angażowania się w produkcję energii, co otwiera możliwości ekonomicznej samowystarczalności oraz promuje zrównoważony postęp. Osiągnięcie oszczędności operacyjnych, zmniejszenie kosztów energii elektrycznej dla pojedynczych gospodarstw domowych, a także możliwość uzyskania wsparcia finansowego, czynią z fotowoltaiki coraz bardziej pożądaną opcję inwestycyjną.
