Czy warto instalować pompę ciepła w starym domu?

Istnieje błędne przekonanie, że montaż pomp ciepła ogranicza się wyłącznie do nowych lub gruntownie zmodernizowanych domów. Z naszego bogatego doświadczenia w branży, wynikającego z pracy nad setkami projektów, jasno wynika, że to właśnie starsze obiekty dysponują znaczącym potencjałem do znacznej poprawy efektywności energetycznej i przyczynienia się do neutralności klimatycznej. Pompy ciepła, jako rozwiązania bezemisyjne, spełniające surowe standardy energetyczne i ekologiczne, stanowią doskonałą opcję ogrzewania również dla tych starszych konstrukcji. 

Problemem jednak pozostaje niski standard energetyczny większości polskich domów, gdzie zgodnie z danymi GUS z 2021 r., spośród 6,9 mln budynków mieszkalnych, 6,3 mln to domy jednorodzinne, w większości pochodzące z ubiegłego wieku, z czego alarmujące 40% nie posiada żadnej izolacji termicznej. W konfrontacji z tym wyzwaniem, pompy ciepła wyłaniają się jako klucz do redukcji strat energii i ograniczenia kosztów, nawet w budynkach o niskim standardzie izolacyjnym.

Najpierw zainwestuj w audyt energetyczny

Zacząć warto od przeprowadzenia szczegółowego audytu energetycznego. Dzięki naszemu doświadczeniu w realizacji setek projektów, wiemy, że każdy budynek, zwłaszcza te starsze, charakteryzuje się indywidualnym zapotrzebowaniem na energię. Profesjonalny audyt energetyczny to klucz do zrozumienia faktycznych potrzeb Twojego domu w zakresie energii i określenia niezbędnych działań modernizacyjnych. Inwestycja w audyt to zaledwie ułamek potencjalnych oszczędności, które możesz osiągnąć dzięki przemyślanej termomodernizacji.

Czy termomodernizacja jest niezbędna w każdym przypadku?

Choć zasadniczo niższe zapotrzebowanie na ciepło jest pożądane w każdym domu – a tę regułę należy stosować bez względu na wybraną metodę ogrzewania – warto podkreślić, że skuteczna termomodernizacja nie zawsze jest warunkiem sine qua non instalacji pompy ciepła. 

Rzeczywiście, kompleksowa termomodernizacja jest zawsze rekomendowana, lecz w niektórych sytuacjach, ze względu na ograniczenia budżetowe lub inne przeszkody, pełna modernizacja może okazać się niemożliwa do szybkiego zrealizowania. W takich przypadkach, nawet częściowe działania, takie jak wymiana okien i drzwi na bardziej energooszczędne modele, czy aktualizacja systemu grzewczego do nowocześniejszych i bardziej efektywnych rozwiązań, mogą znacząco przyczynić się do poprawy efektywności energetycznej Twojego domu. 

Takie zmiany, choć mniejsze, są ważnym krokiem w kierunku zwiększenia efektywności ogrzewania i mogą zaskakująco dobrze współgrać z pompami ciepła, oferując optymalne warunki cieplne przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów eksploatacyjnych.

Podłogówka czy tradycyjne grzejniki?

W kontekście efektywności pracy pompy ciepła, często pojawia się pytanie o konieczność stosowania ogrzewania płaszczyznowego, takiego jak podłogowe czy ścienne, jako optymalnego rozwiązania. Choć faktycznie, systemy te są szczególnie rekomendowane ze względu na swoją wysoką efektywność w połączeniu z pompami ciepła, ważne jest podkreślenie, że nie stanowią one jedynego słusznego wyboru. 

Technologicznie, pompy ciepła mogą być również efektywnie połączone z tradycyjnymi grzejnikami, zwłaszcza gdy zastąpi się je modelami niskotemperaturowymi. Takie rozwiązanie, bazujące na moim bogatym doświadczeniu, może zapewnić satysfakcjonujące rezultaty ekonomiczne, nawet jeśli wykonanie ogrzewania płaszczyznowego byłoby zbyt złożone lub kosztowne.

Co najpierw: pompa ciepła czy termomodernizacja?

Decyzja o instalacji pompy ciepła przed przeprowadzeniem pełnej termomodernizacji budynku jest całkowicie dopuszczalna i może być praktycznym podejściem w niektórych sytuacjach. Pomimo potencjalnych obaw dotyczących przewymiarowania urządzenia, pompy ciepła charakteryzują się dużą elastycznością operacyjną i są zaprojektowane do efektywnej pracy w szerokim zakresie temperatur, co jest kluczowe przez cały sezon grzewczy. 

Lekkie przewymiarowanie pompy ciepła, zwłaszcza w kontekście modeli inwerterowych, które stanowią coraz większą część rynku, nie powinno prowadzić do istotnych problemów z jej efektywnością. Pompy ciepła wyposażone w technologię inwerterową wykazują znakomitą zdolność adaptacji do zmieniającego się zapotrzebowania na ciepło, zapewniając przy tym optymalną wydajność. Takie podejście umożliwia właścicielom domów stopniową modernizację ich nieruchomości, równocześnie korzystając z zalet nowoczesnego i efektywnego systemu ogrzewania.

Jak można ograniczyć koszty ogrzewania?

Kluczem do zminimalizowania kosztów eksploatacji pompy ciepła jest efektywne zarządzanie zużyciem energii elektrycznej, niezbędnej do jej funkcjonowania. Instalacja systemu fotowoltaicznego (PV) w domu o niższym standardzie energetycznym może znacząco obniżyć te koszty, sprawiając, że praca urządzenia staje się znacznie bardziej ekonomiczna. 

Wykorzystanie energii słonecznej do zasilania sprężarki pompy ciepła pozwala na znaczne ograniczenie zewnętrznego zapotrzebowania na prąd, co bezpośrednio przekłada się na obniżenie rachunków za energię. W sytuacji, gdy inwestor nie przewiduje szybkiej termomodernizacji budynku ani instalacji paneli PV, musi przygotować się na wyższe koszty użytkowania pompy, które zależne będą od jej efektywności (określanej wskaźnikiem SCOP), aktualnego zapotrzebowania na energię oraz cen energii elektrycznej.

Dodatkowo, pompy ciepła są idealnym rozwiązaniem dla właścicieli, którzy posiadają już system fotowoltaiczny, szczególnie w przypadkach, gdy instalacja PV została przewymiarowana. Nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej przez panele słoneczne mogą być wykorzystywane do zasilania pompy ciepła, co pozwala na jeszcze bardziej efektywne wykorzystanie wygenerowanej energii i zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych. 

W obecnym systemie rozliczeń prosumentów, wykorzystanie nadwyżek energii na potrzeby własne domu jest znacznie bardziej korzystne niż jej odsprzedaż do sieci, co dodatkowo podkreśla wartość takiego połączenia technologii w kontekście zrównoważonego rozwoju i efektywności energetycznej.

Podsumowanie

Idealnym scenariuszem jest przeprowadzenie termomodernizacji przed instalacją pompy ciepła, by maksymalizować jej efektywność i oszczędności energetyczne. Jednakże, w praktyce możliwe jest osiągnięcie wysokiej wydajności pracy pompy ciepła nawet bez uprzedniej termomodernizacji, pod warunkiem współpracy z doświadczonym wykonawcą, takim jak nasza firma 3OZE. 

Dodatkowo, warto podkreślić, że programy dotacyjne stanowią cenne wsparcie dla inwestorów planujących montaż pompy ciepła w budynkach o niższym standardzie energetycznym, oferują znaczące dofinansowania dla tych, którzy podejmą się kompleksowej modernizacji energetycznej swojego domu, włączając w to zakup i montaż pompy ciepła oraz instalację systemu fotowoltaicznego. To podejście nie tylko umożliwia znaczne redukcje kosztów operacyjnych, ale również przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej i zrównoważonego rozwoju.